Prof. Dr. Yaşar Nuri Öztürk (1945 – 2016), Türkiye’nin önde gelen ilahiyatçılarından, akademisyenlerinden ve fikir insanlarından biridir. Trabzon’un Sürmene ilçesinde dünyaya gelen Öztürk, küçük yaşlardan itibaren dinî ilimlere ilgi duydu. Henüz çocuk yaşlarda Kur’an’ı öğrenerek hafız oldu. Dini ilimlerle başladığı yolculuğunu daha sonra akademik çalışmalarla sürdürdü ve özellikle Kur’an merkezli yaklaşımıyla tanındı.
Yaşar Nuri Öztürk, ilk ve orta öğrenimini Trabzon’da tamamladıktan sonra İstanbul’a giderek yükseköğrenime başladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde lisans eğitimi aldı. Ardından ilahiyat alanına yönelerek İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde yüksek lisans ve doktora çalışmalarını sürdürdü. Akademik uzmanlığını İslam hukuku, tefsir ve kelam alanlarında derinleştirdi. Eğitim hayatı boyunca hem klasik İslamî ilimlerden beslendi hem de modern akademik yöntemleri kullanarak dinî konuları yeni bir bakış açısıyla değerlendirdi.
Uzun yıllar İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde öğretim üyeliği yapan Öztürk, burada çok sayıda öğrenci yetiştirdi. Kur’an’ın doğrudan anlaşılması gerektiğini vurgulayan yaklaşımıyla dikkat çekti. Ona göre İslam, hurafelerden ve kültürel eklemelerden arındırıldığında evrensel ve anlaşılır bir mesaj taşımaktadır. Derslerinde ve eserlerinde bu vurguyu öne çıkararak dinin özünün Kur’an’dan öğrenilmesi gerektiğini savundu.
Ayrıca yurtdışında da görev yaptı, çeşitli üniversitelerde İslam düşüncesi üzerine dersler verdi ve konferanslara katıldı. Akademik hayatı boyunca, hem Türkiye’de hem de dünyada İslam’ın doğru anlaşılması için gayret etti.
Yaşar Nuri Öztürk’ün hazırladığı Kur’an meali, Türkçe mealler arasında en çok bilinen ve en çok okunan eserlerden biridir. Onun meali, sade, akıcı ve anlaşılır bir dil kullanmasıyla öne çıkar. Öztürk’ün temel amacı, Kur’an’ın mesajını herkesin doğrudan anlayabileceği bir Türkçe ile sunmaktı. Bu sebeple Arapça bilmeyen geniş kitleler, Kur’an’ı onun meali aracılığıyla okuma ve anlama imkânı buldu.
Yaşar Nuri Öztürk’ün mealinde, ayetlerin tarihsel bağlamı göz ardı edilmeden, günümüze hitap eden evrensel mesajlar vurgulanır. Özellikle dinin özünü bozup hurafelerle karıştıran anlayışlara karşı, Kur’an’ın saf mesajını öne çıkarmayı hedeflemiştir. Bu yaklaşım, meali sadece bir çeviri değil, aynı zamanda bir bilinç rehberi haline getirmiştir.
Öztürk’ün meali, akademik çevrelerde olduğu kadar halk arasında da geniş bir yankı uyandırmış, Türkiye’de Kur’an’ın doğrudan anlaşılmasına katkı sağlayan en önemli eserlerden biri olmuştur. Bugün hâlâ pek çok araştırmacı ve okuyucu için başvuru kaynağı olarak değerini korumaktadır.
Meal çalışmasının yanı sıra çok sayıda kitap kaleme almıştır. Kur’an’daki İslam, Kur’an’ın Temel Kavramları, İslam Nasıl Yozlaştırıldı?, Batı Sömürgeciliği ve İslam Dünyası gibi eserlerinde İslam’ın özünü, toplumların yaşadığı din algısını ve tarih boyunca ortaya çıkan yozlaşmaları ele almıştır. Bu kitaplarında sık sık Kur’an’ın çağlar üstü mesajına vurgu yapmıştır.
Öztürk’ün çalışmaları yalnızca akademik çevrelerle sınırlı kalmamış, televizyon programları, gazete yazıları ve konferanslarla da geniş kitlelere ulaşmıştır. Onun konuşma tarzı, dini konuları sadeleştiren ve doğrudan halkın anlayabileceği şekilde aktaran bir üsluba sahipti. Bu sayede farklı kesimlerden pek çok insan Kur’an’ın mesajıyla tanışma fırsatı bulmuştur.
Yaşar Nuri Öztürk, hurafelerden arınmış bir İslam anlayışını savunuyordu. Ona göre din, Allah’ın kitabı olan Kur’an’dan öğrenilmeli, kültürel kalıplar ve sonradan eklenen inançlar dinin parçası olarak görülmemeliydi. “Kur’an’ın dediği din ile halkın yaşadığı din arasında dağlar kadar fark var” sözü, onun en çok bilinen ifadelerinden biridir. Bu yaklaşım, İslam’ın özüne dönüş çağrısının kısa bir özetidir.
Yaşar Nuri Öztürk, 22 Haziran 2016’da İstanbul’da vefat etti. Ardında, hem akademik alanda hem de halk arasında ses getirmiş çok sayıda eser bıraktı. Onun Kur’an meali, bugün hâlâ birçok okuyucu tarafından tercih edilmekte, Kur’an’a yönelmek isteyenler için bir kaynak olmaya devam etmektedir.
Yaşar Nuri Öztürk’ün vefatından sonra kurulan vakıf ve gönüllü platformlar, onun eserlerini ve konuşmalarını yaşatmaktadır. Çeşitli sosyal medya hesapları üzerinden kitapları, konuşmaları ve fikirleri hâlen paylaşılmaktadır. Vakfın resmî web sitesi, ayrıca Facebook, Instagram ve YouTube gibi mecralarda hazırlanan içerikler, Öztürk’ün mirasını yeni nesillere ulaştırmaktadır.