Nahl Suresi 75. Ayet

ضَرَبَ

اللّٰهُ

مَثَلاً

عَبْداً

مَمْلُوكاً

لَا

يَقْدِرُ

عَلٰى

شَيْءٍ

وَمَنْ

رَزَقْنَاهُ

مِنَّا

رِزْقاً

حَسَناً

فَهُوَ

يُنْفِقُ

مِنْهُ

سِراًّ

وَجَهْراًۜ

هَلْ

يَسْتَوُ۫نَۜ

اَلْحَمْدُ

لِلّٰهِۜ

بَلْ

اَكْثَرُهُمْ

لَا

يَعْلَمُونَ

٧٥

Daraba(A)llâhu meśelen ‘abden memlûken lâ yakdiru ‘alâ şey-in vemen razeknâhu minnâ rizkan hasenen fehuve yunfiku minhu sirran vecehrâ(an)(s) hel yestevûn(e)(c)-lhamdu li(A)llâh(i)(c) bel ekśeruhum lâ ya’lemûn(e)

Nahl Suresi 75. Ayet Meâlleri

Allah, hiçbir şeye gücü yetmeyen ve başkasının malı olan bir köle ile, kendisine verdiğimiz güzel rızıktan gizli ve açık olarak Allah yolunda harcayan kimseyi misal verir. Bunlar hiç eşit olur mu? Hamd Allah’a mahsustur, fakat onların çoğu bilmezler.Diyanet İşleri (Yeni)
Allah bir örnek getirmiştir: Bir köle olsa ve hiçbir şeye gücü yetmese ve bir de güzel bir surette rızıklandırdığımız birisi bulunsa da rızıklandırdığımız şeylerin bir kısmını, gizli, açık yoksullara harcasa, onları geçindirse bunlar eşit ve denk olur mu hiç? Hamd Allah'a, eşit değildir bunlar, fakat çoğu bilmez.Abdulbaki Gölpınarlı
Allah, hiçbir şeye gücü yetmeyen, başkasının malı olmuş bir köle ile, kendisine güzel bir rızık verilen ve o rızıkdan gizli ve açık olarak harcayan hür bir insanı misal verdi. Hiç bunlar eşit olur mu? Bütün hamd Allah'a mahsustur. Doğrusu insanların çoğu bilmezler.Elmalılı Hamdi Yazır
Allah hiçbir şeye gücü yetmeyen, başkasına ait bir köle ile katımızdan kendisine verdiğimiz güzel rızıktan gizli ve açık olarak harcayan (hür) bir kimseyi örnek vermektedir. Bunlar hiç eşit olurlar mı! [Hamd] (övgü) Allah içindir. Fakat onların çoğu (bunu) bilmezler.Mehmet Okuyan
Allah Teâlâ bir mesel irad etti: «Bir memduh kul ki, hiçbir şey üzerinde kâdir değil ve bir kimse ki, onu tarafımızdan güzel bir rızk ile merzûk etmişizdir de o ondan gizli ve aleni olarak infak etmektedir. Ya hiç bunlar müsavî olurlar mı?» Hamd Allah'a mahsustur fakat onların çokları bilmezler.Ömer Nasuhi Bilmen
Allah, hiçbir şeye gücü yetmeyen ve başkasının malı olan bir köle ile; kendisine güzel rızık verdiğimiz, o rızıktan gizli ve açık harcayan kimseyi misal olarak anlattı. Hiç bunlar bir olurlar mı? Hamd Allah'a mahsustur, fakat çokları bilmezler.Süleyman Ateş
Allah size bir benzetme yapıyor; hâkimiyet altında olup hiçbir şeye gücü yetmeyen bir esir, bir de kendine güzel rızık verdiğimiz ve onu gizli-açık hayra harcayan kişi. Hiç bunlar bir olur mu? Allah ne yaparsa güzel yapar ama onların çoğu bunu bilmezler.Süleymaniye Vakfı
Allah şöyle bir örnekleme yaptı: Hiçbir şeye gücü yetmeyen, başkasının eşyası durumunda bir kul/köle ile bizden bir güzel rızıkla rızıklandırdığımız ve ondan gizli-açık dağıtan bir kişi. Bunlar aynı olur mu?! Bütün övgüler Allah'adır ama onların çokları bilmiyorlar.Yaşar Nuri Öztürk
(İşte, örnek olarak) Allah size şu misali verir: Başkasının boyunduruğu altındaki köle sınıfına mensup birini (düşünün; bir de) kendisine tarafımızdan güzel bir rızık verdiğimiz ve ondan açık ve gizli hayırda bulunan (hür) birini... Şimdi bunların (ikisi de) bir tutulabilir mi? Övgülerin en mükemmeline yalnız (iradeyi yaratan) Allah layıktır: fakat onların çoğu (bunun dahi) farkında değiller!Mustafa İslamoğlu
Allah şöyle bir örnek veriyor: Bir yanda, bir şahsın kölesi olup kendine ait hiçbir yetkisi ve herhangi bir şey üzerinde tasarruf hakkı bulunmayan âciz bir adam; diğer yanda ise tarafımızdan kendisine güzel ve bol bir rızık verdiğimiz ve bu güzel rızıktan gizlice ve açıkça harcayan hür bir adam! Hiç bunlar birbirine eşit olabilir mi? Bütün hamdler Allah’a mahsustur, fakat onların çoğu bilmez.Ömer Çelik
Allah şöyle bir mesel irâd etdi: Hiç bir şey'e gücü yetmeyen memlûk bir kul, bir de (hür) bir zât ki kendisine tarafımızdan güzel bir rızk nasıyb etmişizde o, bundan gizli ve aşikâr harcayıp duruyor. Bunlar hiç müsâvî olurlar mı? (Bütün) hamd Allahındır. Hayır, onların çoğu bilmezler.Hasan Basri Çantay
Nahl Suresi 75. Ayet Arapça ve Türkçe meali

Nahl Suresi 75. Ayet Hakkında Genel Bilgiler

Genel Bilgiler
SureNahl
Sure Numarası16
Ayet Numarası75
Sure TürüMekki
Bulunduğu Cüz14
Kur'an Sayfası292
Toplam Harf Sayısı109
Toplam Kelime Sayısı22

Nahl Suresi, Mekke döneminde inmiş bir sure olup, genel olarak Allah’ın varlığı, birliği, evrendeki işleyiş, insanların sorumlulukları ve ahlaki değerler üzerine odaklanmaktadır. Bu sure, hem tevhid inancını güçlendirme hem de insanlara hayatlarındaki lütufları hatırlatma amacı taşımaktadır. Ayet 75, iki farklı kişi türünü karşılaştırarak, birinin hiçbir şeye gücü yetmeyen bir köle, diğerinin ise Allah tarafından güzel rızıklandırılan bir insan olduğunu vurgular. Bu karşılaştırma, insanların sahip oldukları imkanların ve sorumlulukların ne kadar farklı olabileceğini ortaya koymakta, aynı zamanda Allah'a hamd etme gerekliliğini de ifade etmektedir. Mekke dönemi, Müslümanların büyük bir baskı altında olduğu, inançlarını yaymakta zorlandıkları bir dönemdir. Bu bağlamda, ayet, Müslümanları ahlaki ve sosyal sorumluluklarını yerine getirmeye teşvik eden bir mesaj taşımaktadır. Ayrıca, ayet, toplumda eşitliğin ve adaletin önemine işaret ederken, insanların çoğunun bu gerçeği kavrayamadığını belirtmektedir. Bu, sosyal adalet ve bireylerin toplum içindeki rolleri üzerine derin bir düşünce sunar.

Nahl Suresi 75. Ayet ile İlgili Dil Bilgisi Açıklamaları:

Dil bilgisi açıklamaları
KelimeTemel Anlamı
مَثَلًاörnek
كَلَبًاköle
رِزْقًاrızık
خَيْرًاhayır
مُحْتَاجًاmuhtaç
مُسَاوِيَانِeşit

Ayetin tecvid kurallarında, 'مَثَلًا' kelimesinde med, 'كَلَبًا' kelimesinde ise idgam kuralları uygulanmaktadır.

Nahl Suresi 75. Ayet ile İlgili İstatistiksel Bilgiler ve Görselleştirme:

İstatiksel bilgiler
KelimeTemel AnlamıKur'an'daki Toplam Geçiş Sayısı
مَثَلًاörnek19
رِزْقًاrızık11
كَلَبًاköle3

Ayet içerisinde geçen kelimelerden 'مَثَلًا', Kur'an'da sıkça yer alan bir terimdir ve genellikle benzetme yapmak için kullanıldığından, bu kelimenin çok geçmesi, öğüt verme işlevinin önemini vurgular. 'رِزْقًا' kelimesi, Allah'ın insanlara sağladığı nimetleri ifade eder ve bu nedenle rızık üzerine yapılan vurguların sıklığı dikkat çekicidir. 'كَلَبًا' kelimesi ise, toplumun farklı katmanları arasındaki eşitsizliği anlatmak için kullanılan bir metafor gibidir ve bu anlamda da nadir kullanılsa bile, derin bir anlam taşır.

مَثَلًا

19

رِزْقًا

11

كَلَبًا

3

Kelimelerin Kur'an'da geçiş grafiği

Nahl Suresi 75. Ayetin Meallerindeki Dilsel Farklılıklar:

Ayetin meallerindeki dilsel farklılıklar
Meal SahibiKullanılan İfadeDilsel Tonu
Abdulbaki Gölpınarlıbir köle, hiçbir şeye gücü yetmeseAçıklayıcı
Diyanet İşleribaşkasının malı olan bir köleAçıklayıcı
Elmalılı Hamdi Yazırbaşkasının malı olmuş bir köleGeleneksel
Mehmet Okuyanbaşkasına ait bir köleModern
Ömer Nasuhi Bilmenbir memduh kulGeleneksel
Süleyman Ateşhiçbir şeye gücü yetmeyen bir köleAçıklayıcı
Süleymaniye Vakfıhâkimiyet altında olup hiçbir şeye gücü yetmeyen bir esirAçıklayıcı
Yaşar Nuri Öztürkhiçbir şeye gücü yetmeyen, başkasının eşyasıModern

Yukarıda listelenen mealler arasında 'hiçbir şeye gücü yetmeyen köle' ifadesi en çok dikkat çeken ortak bir noktadır ve hemen hemen tüm meallerde benzer bir şekilde ele alınmıştır. Bu ifade, kölenin çaresizliğinin ve onun yerine 'güzel rızıkla rızıklandırılan' özgür bireyin durumunu net bir şekilde ortaya koymaktadır. Farklılık gösteren ifadeler arasında ise 'başkasına ait' ve 'başkasının malı olan' gibi kelimelerin kullanımı dikkat çekmektedir. Bu ifadeler, anlam olarak birbirine yakın olsa da, dil açısından farklı tonlamalar içermektedir ve bu da okuyucuya farklı algılamalar sunabilir.

Nahl Sûresi 75. Ayet ile Bağlantılı Diğer Ayetler

Allah, istediği kulu için, ona bir bölümü iki şeyden birini verir; diğerini ise, kesip alır. Bu ayet, insanın elindeki nimetlerin Allah tarafından verilmesi ve bazılarınca daha fazla, bazılarınca daha az verilmesi konusunu ele alır.

  • Bakara Suresi 286. Ayet: Bu ayette, Allah'ın hiçbir kimseye taşıyabileceğinden fazlasını yüklemeyeceği belirtiliyor. Bu, Allah'ın her kuluna adil bir şekilde, onun kapasitesine göre nimeti verdiğine işaret eder.
  • Âl-i İmrân Sûresi 26. Ayet: Burada Allah'ın dilediğine merhamet ettiğini ve dilediğine azap ettiğini belirtmesi, Nahl Suresi 75. ayetteki ‘iki şeyden birini vermesi’ konusuyla örtüşmektedir. Her şeyin Allah'ın iradesine bağlı olduğunu gösterir.
  • Mâide Sûresi 40. Ayet: Bu ayet, Allah'ın hükmünü, insanlar arasında adaletle dağıtması gerektiğini belirtir. İlişkili ayet, nimetlerin verilişinde de Allah'ın adaletinin yansımasını açıklamaktadır.

Birlikte değerlendirildiğinde, bu ayetler Allah'ın insanların hayatındaki adaleti, her birine olan yaklaşımlarını ve onların sahip olduğu nimetlerin gerçekte O'ndan geldiğini ortaya koymaktadır. İnsanlar arasında farklılıklar, imtihan için birer araçtır ve tüm bunlar Allah'ın iradesiyle şekillenir.

Okumak istediğin ayeti seç

Kaynakça