Hz. Mikâil Kur’an’da Geçiyor mu? Kimdir? Görevi Nedir?

Meleklere iman, İslâm’ın altı iman esasından biridir.
Melekler, Allah’ın nurdan yarattığı, irade ve günah işleme yeteneği bulunmayan, sadece Allah’ın emirlerini yerine getiren manevî varlıklardır.
Bu yüce varlıklar arasında Hz. Mikâil (a.s.), hem Kur’an’da adı geçen, hem de “rahmet” ve “rızık” kavramlarıyla ilişkilendirilen büyük meleklerden biridir.

Hz. Mikâil, Allah’ın rahmetini, bereketini ve rızkını mahlûkata ulaştırmakla görevli melektir.
Peki Hz. Mikâil kimdir, Kur’an’da geçiyor mu, görevleri nelerdir?
Bu makalede Kur’an ayetleri, hadisler ve İslam âlimlerinin görüşleri doğrultusunda detaylı olarak inceleyeceğiz.

Hz. Mikâil Kur’an’da Geçiyor mu?

Evet, Hz. Mikâil (a.s.) Kur’an-ı Kerim’de açıkça ismiyle geçmektedir.
O, Kur’an’da Bakara Sûresi’nin 98. ayetinde, Cebrâil (a.s.) ile birlikte zikredilmiştir.
Bu ayet, Mikâil’in Allah katındaki yüce konumunu ve müminler için önemini açıkça gösterir:

“Kim Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrâîl’e ve Mikâîl’e düşman olursa bilsin ki Allah da inkârcıların düşmanıdır.” (Bakara, 98)

Bu ayetin iniş sebebi olarak, bazı Yahudilerin Cebrâil (a.s.)’e düşman olduklarını söylemeleri üzerine Allah Teâlâ’nın bu ayeti indirdiği rivayet edilir.
Ayette Mikâil isminin yer alması, onun Kur’an’da ismen anılan az sayıdaki melekten biri olduğunu gösterir.
Yani Kur’an’da Mikâil ismi sadece bir kez geçer ama bu tek geçiş, onun büyük meleklerden biri olduğuna dair açık bir delildir.

Hz. Mikâil Kimdir?

1. İsmin kökeni ve anlamı

“Mikâil” ismi, İbrânîce “Mikael” kelimesinden gelir.
Anlamı “Kim Allah gibidir?” ya da “Allah’ın gücüyle yaşayan” şeklindedir.
Bu ifade, onun Allah’ın kudretini temsil eden bir melek olduğunu ima eder.
Arapça’da “Mîkâîl” veya “Mikâil” olarak telaffuz edilir.

2. Dört büyük melek arasında yeri

Hz. Mikâil (a.s.), İslam inancında dört büyük melekten biri olarak kabul edilir:

• Cebrâil (a.s.): Vahiy meleği.

• Mikâil (a.s.): Rızık ve bereket meleği.

• İsrâfîl (a.s.): Sûr’a üflemekle görevli melek.

• Azrâil (a.s.): Can almakla görevli melek.

Bu dört melek, evrenin farklı alanlarında Allah’ın kudretini temsil eder.
Mikâil bu sistemin “rızık, doğa ve rahmet” yönünü temsil eder.

3. Peygamberlerle ilişkisi

Hadislerde, Hz. Mikâil’in Cebrâil ile birlikte Peygamber Efendimiz’e (s.a.v.) vahiy ve destek hizmetinde bulunduğu anlatılır.
Peygamber Efendimiz, dualarında sıkça şöyle buyururdu:

“Allah’ım! Cebrâil’in, Mikâil’in ve İsrâfîl’in Rabbi! Gökleri ve yeri yaratan, gizliyi ve açığı bilen Sensin. Kulların arasında ihtilaf ettikleri konuda sen hüküm ver.” (Müslim, Müsâfirîn, 201)

Bu hadis, Mikâil’in hem peygamberlerle irtibatı hem de dua ve rahmetle ilişkisinin önemini gösterir.

Hz. Mikâil’in Görevleri Nelerdir?

1. Rızıkların dağıtımı

Hz. Mikâil’in en bilinen görevi, canlıların rızıklarını Allah’ın izniyle ulaştırmaktır.
Tefsirlerde, Mikâil’in yeryüzüne rahmet yağdıran yağmurları, bitkilerin büyümesini, toprağın bereketini yöneten melek olduğu belirtilir.
Bu görev, onun “rahmet meleği” olarak anılmasını sağlamıştır.

Elmalılı Hamdi Yazır, Mikâil’in görevini şöyle özetler:

“Rızkın tanzimi, yağmurun yağması, tabiatın dengesi Mikâil’in görev alanına dahildir.”

2. Tabiat olaylarının düzeni

Evrenin işleyişi Allah’ın takdirine bağlıdır; ancak melekler bu düzende görevli aracı varlıklardır.
Mikâil’in görevi, Allah’ın emriyle tabiat kanunlarının sürmesini sağlamaktır.
Yağmurlar, rüzgârlar, bulutların hareketi, bereketli mevsimlerin gelişmesi onun alanına dahildir.

3. Bereket ve rahmetin taşınması

Hz. Mikâil, sadece fiziksel rızıkların değil, manevî rızıkların da meleği olarak anılır.
Yani o, hem yeryüzünün bereketine hem de insan ruhuna ulaşan rahmetin taşıyıcısıdır.
Bu yüzden bazı hadislerde Mikâil’in “Allah’ın rahmetini yansıtan melek” olduğu ifade edilir.

Kur’an ve Hadislerde Mikâil’in Yeri

Kur’an’da Mikâil ismi yalnızca Bakara 98. ayette geçer.
Ancak bu tek ayet bile onun iman esasları arasındaki önemini vurgular.
Bu ayetin tefsirinde müfessirler, Cebrâil ile Mikâil’in Allah’ın kudretini temsil eden iki büyük melek olduğunu söyler.

Hadislerde ise Mikâil, genellikle Cebrâil ve İsrâfîl ile birlikte zikredilir.
Peygamber Efendimiz’in Bedir Savaşı sırasında dua ederken,

“Cebrâil’in sağında, Mikâil’in solunda olduklarını gördüm.”
dediği rivayet edilir.
Bu, Mikâil’in sadece tabiatla değil, iman edenlerin desteklenmesiyle de ilişkilendirildiğini gösterir.

Hz. Mikâil Hakkında Tasavvufî Yorumlar

Tasavvuf geleneğinde Mikâil (a.s.), Allah’ın cömertliğini, bereketini ve ihsanını temsil eder.
Cebrâil “ilim”, Mikâil “rızık”, İsrâfîl “hayat”, Azrâil “ölüm” ile ilişkilendirilir.
Bu sembolik yaklaşım, Mikâil’in insanın maddî ve ruhî beslenmesindeki rolüne işaret eder.

Bazı mutasavvıflar, Mikâil’i “kalp gözü açık olanların melekî ilham kaynağı” olarak yorumlamıştır.
Yani o sadece göksel düzenin değil, ruhsal düzenin de bir meleğidir.

Hz. Mikâil’in Özellikleri

• Rahmet ve rızık meleğidir.

• Asla gülmediği ve Allah korkusuyla yaşadığı rivayet edilir.

• Müminlerin duasında anılan yüce bir isimdir.

• Doğal dengeyi korumakla görevlidir.

• Cebrâil ile kardeş meleklerdir; biri vahyin, diğeri rızkın temsilcisidir.

Hz. Mikâil’den Alınacak Dersler

• Her rızık, her yağmur damlası, her bereketli ürün Allah’ın emriyle Mikâil ve melekleri aracılığıyla iner.

• Tabiattaki denge, Allah’ın kudretinin bir yansımasıdır.

• İnsan, rızkın sadece çalışmayla değil, Allah’ın rahmetiyle geldiğini unutmamalıdır.

• Mikâil’in sürekli Allah korkusuyla yaşaması, müminlere takva bilinci aşılar.

Kur’an Işığında Mikâil’in Mesajı

Hz. Mikâil (a.s.), Kur’an’da ismiyle anılan meleklerden biridir ve İslam inancında rızık, rahmet ve bereketin meleği olarak bilinir.
Onun görevi, Allah’ın izniyle evrendeki düzenin sürmesini sağlamak ve canlıların rızıklarını ulaştırmaktır.
Kur’an’daki kısa ama anlamlı atıf, Mikâil’in Allah katındaki değerini gösterir.
O, insanlığa Allah’ın rahmet eli gibi uzanan, görünmeyen ama hissedilen bir kudret sembolüdür.